#2: Wolontariat w placówkach wsparcia dziennego
Z tej lekcji dowiesz się, w jaki sposób możesz zaangażować wolontariuszy lub szkolny klub wolontariatu do pomocy w placówce wsparcia dziennego. Dodatkowo wyjaśnimy, czym jest taka placówka. Dowiesz się też, jakie akty prawne regulują pracę placówek wsparcia dziennego.
Czym jest placówka wsparcia dziennego?
Placówka wsparcia dziennego jest potocznie nazywana świetlicą dla dzieci lub klubem spotkań młodzieży i dzieci. Jednak nie każda świetlica jest placówką wsparcia dziennego. Co do zasady placówka jest miejscem, w którym dzieci i młodzież mogą spędzić czas, odrobić lekcje i nauczyć się czegoś wartościowego.
Aby zostać taką placówką należy spełnić wymogi wynikające z Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wraz z rozporządzeniami wykonawczymi. Ustawa oraz rozporządzenia określają m.in.:
- kryteria dotyczące zatrudnionych wychowawców i kierowników,
- kto może powołać taka placówkę,
- jakie są warunki budowlane niezbędne do powołania placówki wsparcia dziennego.
Zgodnie z Ustawą powołać placówkę może tylko organizacja. Tj. osoby fizyczne nie mogą założyć takiej instytucji. Podmiot, który chce założyć placówkę powinien zapoznać się z Ustawą oraz z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13 października 2015 r. w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych, jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzona placówka wsparcia dziennego. Dodatkowo organizacja chcąca założyć placówkę powinna dopytać w urzędzie gminy, czyli w miejscu, które prowadzi rejestr placówek, o dodatkowe dokumenty i wymagania.
Jeżeli zastanawiasz się po co instytucje i organizacje zakładają placówki wsparcia dziennego zamiast niezobowiązujących prawnie klubów młodzieżowych, to musisz wiedzieć, że:
- powołanie placówki jest niezbędne do tego, aby samorząd mógł przekazać na nią środki w ramach otwartych konkursów ofert oraz konkursów „unijnych”,
- prowadzenie działań w formie placówki zabezpiecza standard funkcjonowania i zatrudniania kadry. Nie możesz zatrudnić do prowadzenia zajęć z dziećmi osób, które np. były skazane prawomyślnym wyrokiem.
Niestety sama ustawa nie przekazuje zbyt wielu informacji nt. dokumentów, wytycznych i dobrych praktyce związanych z prowadzeniem placówek. Wg. ustawodawcy Twoja placówka powinna posiadać statut i regulamin organizacyjny. Brak jest też „bazy wiedzy” i kursów dla organizacji prowadzących placówki. Jenym z nielicznych miast, które opracowały standardy funkcjonowania placówek wsparcia dziennego jest Warszawa. Zalecamy skorzystanie z ich strony i „zainspirowanie się” przed założeniem własnej placówki.
Jak wolontariusze zewnętrzni mogą wspierać placówkę wsparcia dziennego?
Pierwszą rzeczą, o której należy pamiętać to to, że Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wprost wskazuje, że w placówkach wsparcia dziennego mogą pomagać wolontariusze:
„Art. 28. 3. Przy zapewnianiu opieki nad dziećmi przebywającymi w placówce wsparcia dziennego (swietlica srodowiskowa) oraz wykonywaniu innych czynności związanych z realizacją zadań tej placówki można korzystać z pomocy wolontariuszy. Przepis art. 27 ust. 1 stosuje się odpowiednio”
Zgodnie z art. 27 pkt. 1. „Osobą zatrudnioną w placówce wsparcia dziennego, niebędącą kierownikiem lub osobą, o której mowa w art. 26 ust. 1, może być osoba, która:
-
nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślneprzestępstwo skarbowe;
-
nie figuruje w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym.”
Łącząc artykuł 27 z artykułem 28 organizacja prowadząca placówkę wsparcia dziennego powinna pamiętać, że każdego wolontariusza zaangażowanego do pomocy w placówce należy sprawdzić, czy nie figuruje w rejestrze karnym oraz w rejestrze sprawców przestępstw na tle seksualnym.
Jeżeli chodzi o pomoc w placówce to wolontariusze mogą pomagać we wszystkich aspektach funkcjonowania placówki – od bycia osobą opiekującą się grupą, przez pomoc w realizacji zadań domowych, do pomocy w czynnościach techniczno-administracyjnych.
Z wolontariuszami zaangażowanymi do pracy w placówce organizacja prowadząca podpisuje umowę wolontariacką i pamięta o wszystkich obowiązkach z niej wynikających.
Więcej informacji o umowach wolontariackich znajdziesz w lekcji o prawach i obowiązkach organizatora wolontariatu.
Jak uruchomić klub wolontariatu w placówce wsparcia dziennego
W Polsce jest bardzo mało dobrych praktyk w zakresie prowadzenia i uruchamiania klubów wolontariatu w zarejestrowanych placówkach wsparcia dziennego. Cząstkowo takie działania realizuje Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży „Dom Aniołów Stróżów” z Katowic. Jednak w tej placówce model działania jest inny: nie ma powołanego odrębnego klubu wolontariatu osób korzystających z pomocy w placówkach wsparcia dziennego. Stowarzyszenie „Dom Aniołów Stróżów” do wolontariatu na zasadach ogólnych zachęca swoich najstarszych podopiecznych.
Dlatego, jeżeli chcesz uruchomić klub wolontariatu w placówce wsparcia dziennego powinieneś postępować tak samo, jak w przypadku szkół i placówek oświatowych:
- Władze placówki / organizacji podejmują decyzje o powołaniu klubu wolontariatu w konkretnej placówce. Decyzja powinna mieć formę pisemną.
- Do statutu działania placówki są dodawane zapisy o funkcjonowaniu klubu wolontariatu (punkt nieobowiązkowy).
- Osoba odpowiedzialna lub władze placówki / organizacji opracowują regulamin działania klubu. Rekomendujemy, aby regulamin powstawał w sposób partycypacyjny, tj. wspólnie z potencjalnymi wolontariuszami i wolontariuszkami.
- Przez władze placówki / organizacji jest wyznaczony koordynator wolontariatu.
- Zostaje uruchomiona rekrutacja osób wolontariackich, a klub rozpoczyna swoje działania.
Zapamiętaj!
Placówka wsparcia dziennego (świetlica, klub) działa w oparciu o Ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wraz z rozporządzeniami wykonawczymi.
Placówka wsparcia dziennego może korzystać z pomocy wolontariuszy, jednak muszą oni spełnić wymóg nie bycia karanym i nie figurowania w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym. Z wolontariuszami zaangażowanymi do pracy w placówce organizacja prowadząca podpisuje umowę wolontariacką i pamięta o wszystkich obowiązkach z niej wynikających.
Placówka wsparcia dziennego może uruchomić klub wolontariatu zrzeszający osoby korzystające ze wsparcia w placówce. W Polsce jest bardzo mało dobrych praktyk w zakresie prowadzenia i uruchamiania klubów wolontariatu w zarejestrowanych placówkach wsparcia dziennego. Dlatego, jeżeli chcesz uruchomić klub wolontariatu w placówce wsparcia dziennego powinieneś postępować tak samo, jak w przypadku szkół i placówek oświatowych.
Dodatkowe materiały:
- USTAWA z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wraz z rozporządzeniami wykonawczymi.
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13 października 2015 r. w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych, jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzona placówka wsparcia dziennego.
- Warszawskie standardy funkcjonowania placówek wsparcia dziennego.
